Objawy zatoru.

W okolicy sercowej wskutek mieszania się powietrza z krwią pojawia się szmer głośny, ciągły, wzmagający się podczas skurczu serca (tzw. szmer młyński). Może on trwać od kilku minut do kilku dni. Powłoki skórne i błony śluzowe bledną przybierając jednocześnie odcień siny. W skórze szyi, górnej części tułowia i zwłaszcza na twarzy pojawiają się sinawe plamy. Są one ostro odgraniczone od otoczenia, leżą gęsto obok siebie, znikają zazwyczaj już po kilku minutach. Nieraz występuje mimowolne oddawanie moczu i kału. Napad kończy się śmiercią lub ustępuje bez śladu, czasami jednak pozostawia pewne następstwa. Prócz postaci klasycznych zdarzają się przypadki niezupełne, zwane poronnymi (edampsia pleurae abortiva). Objawiają się one np. nagłym blednięciem twarzy, drobną plamistością niektórych miejsc skóry, dusznością, mroczkami przed oczyma, wymiotami; tętnem częstym lub nieregularnym, uczuciem ciężaru w jednej kończynie, niekiedy zamroczeniem. Czasami jedynym objawem zatoru bywa nagła utrata wzroku. Przy zachowanej przytomności objaw ten, może trwać od kilku chwil do dwudziestu kilku godzin i ustępuje przeważnie powoli, zator powietrzny Forlanini przypisywał powstanie rzucawki opłucnej odruchowi z opłucnej. Na tę odruchową teorię patogenezy klasycznej postaci rzucawki opłucnej nie godzi się  większość klinicystów. Tłumaczą oni rzucawkę opłucną niedokrwieniem mózgu na tle zatorów powietrznych (embolia aeria). Teoria zatorowa powstania rzucawki opłucnej znajduje potwierdzenie w znalezieniu przez licznych autorów w naczyniach mózgu pęcherzyków powietrznych w przypadkach rzucawki opłucnej, które skończyły się zgonem chorych. Za tą teorią przemawia także to, że objawy nerwowe są w rzucawce opłucnej takie same, jakie spostrzega się w doświadczeniach na zwierzętach z wprowadzaniem powietrza do naczyń krwionośnych domózgowych. [hasła pokrewne: alfabetyczny spis chorób, chirurg naczyniowy warszawa nfz, narodowy fundusz zdrowia sanatorium oczekiwanie ]