Odma opłucna.

Odmę opłucną wytwarza się zawsze po stronie płuca ze zmianami rozleglejszymi i czynniejszymi. Jeżeli po 1-2 tygodniach stan chorego nie poprawia się, zwłaszcza zaś jeżeli sprawa gruźlicza w drugim płucu postępuje, to zanim zaniecha się leczenia odmą, należy rozważyć, czy sprawa  nie da się zatrzymać zastosowaniem odmy po obu stronach. Trzeba mieć także na względzie, że nieliczne ogniska w drugim płucu: nie zawsze są czynne. Zmiany w tym płucu mogą być wyrazem przebytej już gruźlicy płuca, a wtedy również nie są przeszkodą w leczeniu odmą płuca ze zmianami czynnymi. Stąd wynika potrzeba rozstrzygnięcia w każdym przypadku ze zmianami w obu płucach, czy są one czynne w obu płucach. W tym celu podaje się chorego kilkotygodniowemu spostrzeganiu, w czasie którego zwraca się uwagę na objawy opukowe i zwłaszcza osłuchowe w obu płucach oraz wykonuje się serię zdjęć rentgenowskich. Obserwacja 2-4-tygodniowa zwykle wystarcza dla określenia, czy zmiany w płucu mniej zajętym są czynne. Przeciwwskazania do stosowania odmy opłucnej leczniczej w gruźlicy obu płuc stanowią: 1. gruźlica w posuniętym okresie z licznymi jamami w obu procach albo ze zmianami bardzo rozległymi, zwłaszcza rozsianymi, 2. gruźlica obu płuc przebiegająca ze znaczną dusznością. Dla zwiększenia w gruźlicy obu płuc skuteczności odmy leczniczej jednostronnej kojarzy się ją z leczeniem higieniczno-dietetycznym .  Przy rozważaniu wskazań do stosowania odmy opłucnej leczniczej należy uwzględnić także stan opłucnej. Zupełne zarośnięcie jamy opłucnej uniemożliwia to leczenie. Nie ma żadnych pewnych objawów, które by pozwalały wnosić o stanie opłucnej. Doświadczenie kliniczne poucza, że jama opłucna może być wolna nawet u chorych, którzy przebyli zapalenie opłucnej. Toteż sprawę, rozstrzyga próba wytworzenia odmy. Zrosty opłucne częściowe mogą zaważyć na naszym ustosunkowaniu się do leczenia odmą w rozmaity sposób. Zrosty nieliczne, wiotkie, dające się stopniowo w krótkim czasie rozciągnąć, a także usadowione tak, że nie przeszkadzają zapadnięciu się chorej części płuca, albo tak, że mogą być przepalone, nie wstrzymują od leczenia odmą. Na odwrót zrosty liczne zbite, grube, nie nadające się do przepalania, zmuszają do zaniechania odmy i do zastosowania innych metod chirurgicznych. [przypisy: zabiegi falą uderzeniową, priapizm łechtaczki, przybyszewskiego szpital ]